2025 Yılında Frontend Developer Olmak
Frontend dünyası, neler bilmeliyiz?
Frontend dünyası, geçmişte Bootstrap ve jQuery'in hakimiyetindeydi. Hızla gelişen JavaScript sayesinde React, Vue, Angular gibi kütüphaneler hayatımıza girdi.
CSS tarafında ise uzun yıllar süren Bootstrap hegemonyasına, Tailwind CSS gibi yeni rakipler meydan okudu. İlk başta inline CSS'e geri dönüş gibi algılanıp eleştirilse de, Tailwind CSS'in gücünü keşfettikten sonra onsuz bir projeyi düşünemez hale gelebilirsiniz.
2025 yılında bir Frontend geliştiricisinin kullandığı teknoloji yığını (stack) nasıl görünüyor birlikte inceleyelim.
Temel: React + TypeScript
React
Bir dönem Frontend dünyasında sıkça sorulan soru şuydu: "React mı, Vue mu, Angular mı?"
npm istatistikleri ve iş ilanlarına bakıldığında React’in açık ara lider olduğunu görebiliriz. Kendi kariyerimde en başından beri React’i tercih ettim. Yeni başlayanlara da ilk önerim güzel bir JavaScript temeli üzerine React öğrenmek olacaktır.
TypeScript
Birçok Frontend geliştiricisi, TypeScript’i JavaScript’in gelişmiş hali olarak tanımlar. TypeScript, daha güvenli ve okunabilir kod yazmanıza olanak tanır. Hataları erken tespit eder, yeniden düzenleme süreçlerini kolaylaştırır, IDE’nizin otomatik tamamlama özellikleri hız kazandırır ve ekibinizdeki yeni developerlara adeta yerleşik bir belge sağlar.
Bazı kişiler, TypeScript’e mesafeli durabilir çünkü JavaScript ile zaten çalışan bir koda ekstra tip tanımlamaları eklemek başta gereksiz bir çaba gibi görünebilir. Özellikle type olarak any vermemek adına her şeyi tiplemeye çalışmak süreci iyice zorlaşabilir. Ancak büyük ölçekli projelerde ve özellikle şirket projelerinde çok kişiyle çalışıyorken TypeScript’in avantajlarını göreceksiniz.
Next.js
React’ın İsviçre çakısı olan Next.js, React 19’a tam destek sunar. Entegre routing, server-side rendering, SEO, font ve resim optimizasyonu gibi birçok özelliği bünyesinde barındırır. Next.js ile projelerinizi kolayca deploy edebilir ve hızlıca geliştirebilirsiniz.
Bu alanda yalnızca Next.js yok; Remix, Gatsby, Expo gibi alternatif kütüphaneler de dikkat çekiyor. Ayrıca, son yıllarda harika işler çıkaran TanStack ekibinin geliştirdiği ve şu anda beta aşamasında olan TanStack Start’ı mutlaka takip edin.
Tailwind CSS + shadcn/ui
CSS'te güç, tutarlılık ve esnekliğini sağlayan Tailwind CSS’i shadcn/ui ile birleştirdiğinizde güçlü bir stil mekanizması elde edebilirsiniz.
Zustand
Client tarafında state yönetimi için Zustand, minimalizm ve sadelik sunar. Sıfır bağımlılık, sıfır boilerplate ve sıfır karmaşıklık ilkesiyle birkaç satır kodla bir mağaza oluşturabilirsiniz.
TanStack
Sunucu tarafındaki tüm sıkıcı işleri TanStack Query ile çözebilirsiniz. Verileri otomatik yenileme ve güçlü önbellek özellikleri sayesinde iş yükünüzü hafifletir. TanStack ekibinin geliştirdiği tüm paketler kesinlikle incelenmeye değer.
Animasyon, Form, Tablo ve daha fazlası
Diğer popüler kütüphaneler ise şunlardır:
- Animasyonlar: Framer Motion ve Aceternity UI
- Formlar: React Hook Form (ve yeni çıkan TanStack Form)
- Validasyonlar: Zod
- Tablolar: TanStack Table
- Dokümantasyon: Storybook
Yapay zeka
Yapay zeka artık birçok alanda olduğu gibi Frontend dünyasında da etkisini gösteriyor. GitHub Copilot ile başlayan bu süreç, Cursor gibi kod editörleriyle devam ediyor. Yapay zeka, kod yazmayı ciddi bir şekilde hızlandırıyor.
Ancak yapay zekayı her şeyin merkezine koymak doğru olmayabilir. Algoritma geliştirme, doküman okuma gibi temel yeteneklerimizi kaybetmemek önemlidir. Ben yapay zekayı genellikle işin hamallık kısmını üstlenmesi ve sıkça yaptığım işlerde zaman kaybetmemek için kullanıyorum. Yeni bir şey öğrenirken önce doküman okuyup videolar izliyor, ardından kendi kodumu yazmaya çalışıyorum. Daha sonra bu kodu yapay zekaya kontrol ettirerek eksiklerimi tespit ediyorum. Bu şekilde hem öğrenme sürecim hızlanıyor hem de yapay zekanın bana sunduğu avantajlardan faydalanmış oluyorum.
Özet
2025 yılında Frontend Developer olmak için önerdiğim kütüphane ve araçlar:
- React, TypeScript, Next.js
- Tailwind CSS, shadcn/ui
- Zustand, TanStack Query
- Framer Motion, React Hook Form, TanStack Form, Zod, TanStack Table, Storybook
Kaynaklar
- npm trends: React Vue Angular
- React + AI Stack for 2025 (Görsellerin bir kısmı)